Xã Hồng Long nằm về phía Đông Nam, cách trung tâm huyện Nam Đàn 6km , cách thành phố Vinh khoảng 20 km. Là xã nằm ở phía tả ngạn sông Lam có toạ độ địa lý từ 18o39’9”, vĩ độ Bắc và 105o 31’50” kinh độ Đông, phía Bắc giáp xã Hùng Tiến, phía Nam giáp xã Xuân Lâm, phía Tây giáp Sông Lam, phía Đông giáp xã Kim Liên.
Địa hình xã Hồng Long tương đối bằng phẳng nhưng bị chia cách thành hai phần rõ rệt đó là phần trong đê và phần ngoài đê, phần trong đê là nơi tập trung dân cư và các vùng trồng lúa nước, còn phần ngoài đê (Vùng bãi) là nơi sản xuất các loại rau màu.
Xã có diện tích tự nhiên khoảng gần 7,4 Km2. Trong đó diện tích đồng bằng là chủ yếu, chiếm khoảng hơn ¾ tổng diện tích toàn xã. Đất ở Hồng Long chủ yếu là phù sa cổ và đất phù sa bồi đắp hàng năm ở ven sông lam. Đất phù sa cổ chủ yếu nằm ở trong đê loại đất này phù hợp cho việc trồng lúa, còn phần ngoài đê chủ yếu là đất phù sa bồi đắp hàng năm.
Hồng Long có sông Lam chảy qua khoảng 3km, hàng năm vào mùa mưu lụt, nước dâng cao gây nhiều thiệt hại về hoa màu cho nhân dân nhưng cũng mang theo một lượng lớn phù sa bồi đắp cho vùng bãi. Trước kia hầu hết các làng xóm đều ngoảnh mặt ra phía sông lam, có nhiều làng nằm cạnh sông, Nhưng sau này do thiên tai, do chiến tranh nên các làng được di chuyển vào phía trong đê để tránh trú cho an toàn. Sông lam cung cấp nước chủ yếu cho sản xuất của nhân dân trong xã thông qua hai trạm bơm lớn và hệ thống kênh mương nội đồng. còn nước sinh hoạt cho nhân dân chủ yếu là nước giếng, ở vùng Hồng Long cứ đào sâu xuống tầm 5 đến 7 m là có nước ngầm. Nước ở đây nhiều và rất sạch, nhân dân bao đời nay vẫn sử dụng để nấu ăn và sinh hoạt hàng ngày.
Nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa, nên thời tiết của xã Hồng Long củng mang đặc trưng của vùng như có 4 mùa rõ rệt là Xuân, Hạ, Thu, Đông. Vào mùa Hạ thì nhiệt độ cao trung bình trên 35oc, mùa Đông nhiệt độ thấp, trung bình từ 19-20oc.
Đường giao thông trước đây của nhân dân xã Hồng Long chủ yếu là các con đường mòn đi ven Sông Lam hay trong các làng xóm. Sau này có đê 42 thì men theo đê để giao thương với các vùng khác trong huyện. Trước đây khi đường bộ chưa phát triển thuận tiện thì giao thông bằng đường thuỷ là rất quan trọng, nhân dân đi thuyền xuống vùng Hưng Nguyên, Vinh để làm ăn buôn bán, thậm chí đi ngược vùng Anh Sơn, Con Cuông, lên cả Tương Dương. Từ khi đường sinh thái ven Sông Lam được hoàn thành thì việc đi lại của nhân dân trong xã lại càng thuận tiện hơn. Ngoàii ra, theo các chủ trương của nhà nước về hỗ trợ làm đường Bê tông thôn xóm, ở Hồng Long đã đồng loạt ra quân và cơ bản đã bê tông hoá hết các đường làng ngõ xóm sạch đẹp.